27 januari
Herdenkingen zijn essentiële bouwstenen in ons thuisonderwijs. We bezoeken er veel en zijn her en der ook vrijwilliger. Een herdenking geeft een gezicht aan een gebeurtenis en veelal ook context in de vorm van een ooggetuigenverslag of passende muziek. De holocaustherdenking van 27 januari heeft hier thuis een extra lading en we bezochten er dit jaar twee.
De Fontein in Nijkerk
In Nijkerk waren we te gast bij Christenen voor Israël. Voor en na de sobere, doch warme herdenking troffen we in de bomvolle kerk De Fontein diverse bekenden uit heel Nederland. Tijdens de herdenking vertelde Abraham Schuster hoe hij op jonge leeftijd met zijn rugzak via tram en trein uiteindelijk in Bergen-Belsen terechtkwam. Een gruwelijke (doch buitengewoon leerzame) geschiedenis waarvan hij met de nodige humor verslag (vanaf de 56e minuut) deed. Strijkers van het Hineni Symfonie Orkest speelden muziek van Bach, Mendelssohn en Schindler’s List van Williams. En Henk Vaessen deelde zijn gedicht “Nooit Meer Auschwitz”. Toen de strijkers het Hatikva speelden zong de hele kerk mee. Een waar kippenvel-moment.
Synagoge van Zwolle
In Zwolle bezochten we vanzelfsprekend “onze eigen” synagoge. Ook daar herdachten we de holocaust. Burgemeester Snijders stond stil bij de Joodse gemeenschap in Zwolle in de jaren ’40. Van de bijna 700 leden overleefden slechts 187 die volkerenmoord.
Gepensioneerd journalist en documentairemaker Alfred Edelstein vertelde over zijn bijzondere familiehistorie. Een groot deel overleefde de oorlog dankzij de waarschuwingen van een oudoom en inspanningen van hun hardcore nazi-buren. Een bijzonder verhaal, temeer daar die oudoom de oorlog zelf dan weer niet overleefde, omdat hij zich door Eichmann liet overhalen in Theresienstadt een ‘Joods reservaat’ op te zetten.
In die prachtige synagoge van Zwolle werd de muziek verzorgd door de internationaal bekende violist Mark Kovnatskiy. Net voordat hij in Japan op tournee gaat, wist hij de aanwezigen in de volle synagoge te ontroeren met Klezmer- en andere traditionele Joodse muziek.
Onderwijs & Holocaust
De persoonlijke verhalen van de overlevenden en hun familieleden zijn natuurlijk interessant voor onze (nu) 14-jarige. Door het bezoeken van twee herdenkingen kan ze de verschillen in de manier van herdenken ervaren. Ze kan de Christelijke benadering vergelijken met de Joodse. En de muziek is vanzelfsprekend goed voor de ontwikkeling.
Het bezoek aan deze herdenkingen staat niet op zichzelf, aangezien de Holocaust in ons thuisonderwijs een belangrijke plek heeft.
Specifiek ter voorbereiding van projecten rond de herdenkingen van 2025 keken we bovendien twee films:
Qua boeken las ze voor 2025: