Intrinsieke motivatie
De interesses van de (nu) 14-jarige Sofia bepalen hoe we thuisonderwijs geven. Als we dat uitleggen, dan krijgen we daar doorgaans negatief geladen reacties op. De samenleving houdt geen rekening met haar wensen, dus daarin zou ze niet kunnen functioneren. Ze moet ook leren dingen te doen die ze niet leuk vindt. En ze moet om leren gaan met tijdsdruk. Dat klopt allemaal en dat is de uitkomst van leren, niet het beginpunt. Aan de hand van een voorbeeld geef ik hier enig inzicht in hoe we die interesse als intrinsieke motivatie gebruiken in ons Thuisonderwijs.
De eenwieler is een grote passie van Sofia. En dan niet de toepassing in een circus, maar eenwieleren als topsport. Ze beheerst diverse disciplines en traint dagelijks. Ze bezoekt veel conventies en rijdt zoveel mogelijk wedstrijden en kampioenschappen. Vorig jaar naast regionale kampioenschappen in West-Europa onder meer de Europees kampioenschappen in Duitsland, de Latijns Amerikaanse kampioenschappen in Colombia en de wereldkampioenschappen in de Verenigde Staten. Ze is topsporter en vindt de automatische associatie van de eenwieler met circus echt buitengewoon vervelend.
Met de liefde voor de eenwieler als uitgangspunt kreeg de toen 11 jarige Sofia de opdracht om binnen een aantal weken een circusact te ontwerpen. Daarin moest ze een verhaal vertellen, met een kop en een staart. Ze was vrij in de keuze van de middelen en het medium, de eenwieler mocht er een plek in hebben, maar dat hoefde niet. Heel gelukkig was ze initieel niet met dat huiswerk, maar ze beet zich er toch in vast.
Uiteindelijk bedacht ze een circustheater-act voor op toneel. In de act vertelt ze het verhaal van iemand die boodschappen doet, kookt en de tafel dekt in afwachting van gasten. Ze gebruikt diverse eenwielers met sport-elementen (allerhande tricks, sprongen) om het verhaal te vertellen. Met als hoogtepunt een moment dat ze met eenwieler op een eettafel klimt en er dan vanaf moet springen omdat de pan op het fornuis dreigt aan te branden. Verder gebruikt ze diverse andere circustechnieken en veel theater. In de act zong ze bovendien live een lied (in het Jiddisj) over een dergelijke situatie. Ze noemde de act ‘Eters’.
Tijdens het uitwerken van de opdracht, ontdekte ze de circus-talentenshow “Circus got Talent” en ze besloot zich daarvoor in te schrijven met Eters. Audities van honderden deelnemers verliepen via een video. Met Eters behaalde ze de finale voor 1000 toeschouwers in de grote Schouwburg van Leeuwarden.
De consequentie van die finaleplaats betekende dat de act aan specifieke regels moest voldoen. Inclusief opbouwen en afbreken van het decor mocht de hele act maximaal 15 minuten duren. Het decor moest dus maximaal mobiel worden gemaakt en de hele act kreeg een duidelijke productie-instructie zodat stage-crew wist waar welk onderdeel neergezet moest worden.
Met Eters won ze uiteindelijk de jury-prijs en ze kreeg geweldige recensies van aanwezige media. Ze werd daarna uitgenodigd om haar act op diverse festivals te spelen en ze was de openingsact op het grote Storytelling-festival “Tussenland”. Met Eters speelde ze oa. in een Wintercircus en in het voorprogramma van wereldberoemde acts zoals Juggling Tango.
Het hele project leerde Sofia ontzettend veel. Ze bedacht een verhaal en leerde dat omzetten naar een theatrale act met toepassing van diverse circustechnieken. En ze verwerkte daarin haar eenwieler-topsport tricks. Ze leerde zingen (met een zanglerares), om de song live te kunnen performen. De song was in Jiddisj, dus ze verdiepte zich in de taal, geschiedenis en uitspraak en daar hielpen wij mee. Ze leerde onder druk werken, want de deadlines van “Circus got Talent” waren hard. Ze bewaakte die zelf, net zoals ze zelf de deelnamevoorwaarden en uitgangspunten bewaakte. Ze bouwde delen van het decor en paste het ontwerp aan om beter binnen de voorwaarden van Circus got Talent te passen. Tenslotte leerde ze de voorstelling onder druk spelen. In Leeuwarden waren dat bijna 1000 toeschouwers, op festivals per voorstelling zelf meerdere duizenden mensen. In die programma’s moest ze altijd samenwerken met andere artiesten en was er vooraf contact met techniek voor microfoons, audio en licht. En natuurlijk was er een uur of wat voor de voorstelling een korte doorloop om alle techniek te testen. En ze deed het allemaal zelf, zonder stress en met de allergrootste glimlach op haar gezicht.
En nu werkt ze aan de voorstelling STOKED! Dat is een Engelstalige circus-musical die ze samen met Ksenia Marasanova speelt en die uiteindelijk 75 minuten duurt. Op dit moment spelen ze korte voorstellingen van een half uur, onlangs in Duitsland en Brabant en op 2 februari in Gouda.